Artroskopia

Urazy stawów dotyczą szczególnie osób uprawiających sport, ale do uszkodzenia może dojść również podczas codziennych czynności. W leczeniu takich urazów najczęściej stosowana jest artroskopia. Czym jest dokładnie artroskopia? Na czym polega ten zabieg i kiedy się go wykonuje?

Czym jest artroskopia?

Artroskopia to małoinwazyjna technika diagnozowania i leczenia stawów. Polega na wziernikowaniu ich wnętrza. Pozwala na zbadanie uszkodzonego stawu, a w razie potrzeby wykonanie zabiegu leczniczego. Podczas badania można również pobrać materiał do badania histopatologicznego albo bakteriologicznego.

Jak wygląda zabieg artroskopii?

Zabieg artroskopii jest bezbolesny – wykonuje się w znieczuleniu miejscowym lub ogólnym. Chirurg nacina niewielkie otwory w skórze w okolicy stawu i umieszcza w nim artroskop, co pozwala mu w pełni obejrzeć struktury stawu za sprawą wprowadzenia roztworu soli fizjologicznej. Podczas badania sprawdzana jest błona maziowa, chrząstki stawowe, mięśnie i wiązadła. Na tym etapie kończy się diagnostyka.

Jeśli jest potrzeba, rozpoczyna się zabieg chirurgiczny – artroskopia operacyjna, dzięki której można wykonać rekonstrukcję wiązadła, usunąć ciała wolne ze stawu, wypłukać staw, wygładzić chrząstkę stawową czy usunąć przerost błony maziowej.

ACL – czyli artroskopowa rekonstrukcja więzadła krzyżowego przedniego

Najczęściej wykonywanym typem tego zabiegu jest artroskopia ACL, czyli artroskopowa rekonstrukcja więzadła krzyżowego przedniego. Do zerwania więzadła może dojść np. podczas uprawiania sportu albo zwykłych, codziennych czynności – to jeden z najczęstszych urazów tego typu. Artroskopia kolana polega zazwyczaj na rekonstrukcji więzadła z użyciem pobranych podczas zabiegu ścięgien własnych pacjenta, ścięgien sztucznych lub przeszczepu z banku tkanek.

Do innych zabiegów artroskopowych należą: artroskopia barku, stawu skokowego, łokcia, biodra, dłoni (nadgarstka).

Kiedy wykonuje się zabiegi artroskopii?

Artroskopia wykonywana jest w przypadku:

• różnego rodzaju urazów stawów,
• złamań śródstawowych,
• niestabilności ruchów w okolicach stawu,
• uszkodzenia chrząstki stawowej lub więzadeł.
• pojawienia się ciał obcych w stawie,
• zmian zwyrodnieniowych,
• reumatoidalnego zapalenia stawów,
• nowotworów w obrębie stawów,

Jak długo trwa zabieg artroskopii?

Artroskopia to prosty zabieg operacyjną i kwalifikuje się do trybu chirurgii jednego dnia na oddziale ortopedii i traumatologii. Pacjent przyjmowany jest do szpitala najczęściej w godzinach porannych. Czas trwania artroskopii mieści się w przedziale od kilkudziesięciu minut do około 2 godzin. Po zabiegu pacjent opuszcza szpital jeszcze tego samego dnia lub następnego dnia rano, chyba, że lekarz prowadzący zabieg zadecyduje inaczej.

Jak należy przygotować się do zabiegu artroskopii?

Przed ustaleniem terminu artroskopii lekarz podczas konsultacji zleca USG diagnostyczne, rezonans magnetyczny lub RTG stawu, by dokładnie zdiagnozować problem. Przekazuje również wytyczne, jak odpowiednio przygotować się do artroskopii – może też ewentualnie zalecić:

• zaniechanie przyjmowania leków hamujących krzepnięcie krwi (np. aspirynę, naproksen albo inne leki odurzające),
• przyjmowanie leków przygotowujących do zabiegu artroskopii
• wstrzymanie się od spożycia alkoholu
• wstrzymanie się od palenia papierosów (palenie wydłuża proces gojenia się ran i ustępowania obrzęków).

Na zabieg pacjent zgłasza się na czczo (zaleca się, aby ostatni posiłek spożył na 6-12 godzin przed planowanym zabiegiem).

Artroskopia – co po zabiegu?

W zależności od rodzaju wykonanej artroskopii, a także jej przebiegu, lekarz zaleca odpowiednie sposoby na odciążenie okolic operowanego stawu, ćwiczenia rehabilitacyjne i określa przybliżony termin, kiedy pacjent będzie mógł powrócić do aktywności fizycznej. W niektórych przypadkach po artroskopii konieczne jest też unieruchomienie stawu.

Bezpośrednio po artroskopii pacjent przyjmuje środki przeciwbólowe i przeciwzakrzepowe. W tym czasie zalecane jest ograniczenie aktywności fizycznej do absolutnego minimum i unikanie gwałtownych ruchów.

Rehabilitacja po zabiegu artroskopii

Po zabiegach artroskopii zalecana jest też rehabilitacja. Zazwyczaj są to fizykoterapia, masaże i krioterapia. Rehabilitacja po artroskopii ma miejsce już w kolejnej dobie i odbywa się pod okiem specjalisty. W przypadku artroskopii kolana lub biodra lekarz zaleca poruszanie się z pomocą kul łokciowych, a rehabilitant daje wskazówki, jak ich prawidłowo używać. Informuje też, z jakim naciskiem można stawiać nogę na podłożu w danym momencie okresu rekonwalescencji. Pełne obciążenie możliwe jest po około tygodniu od zabiegu, natomiast chodzenie bez kul po artroskopii kolana następuje po około 2-3 tygodniach.